Fabrika Hücreleri ve Komünist Partilerin Bolşevizasyonu Üzerine
SUNUŞ
Komünist partilerin bolşevizasyonu, Komintern’in V. Dünya Kongresi’nde karar altına alınan; kongre öncesi ve sonrasında Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi’nin (KEYK) yayımladığı tezler ve kararlarla ayrıntılandırılan en kritik başlıklardan biri oldu.
KEYK’in, 1924 yılında yaptığı fabrika hücreleri temelinde örgütlenme çağrısı ise hem doğrudan bolşevizasyonla bağlantılıydı hem de bir kitleselleşme çağrısıydı. Üstelik uzun süre devam eden, son derece ısrarlı bir çağrı… Öylesine ki, Avrupa’daki bazı komünist partilerin karara dönük çekincelerini belirtmelerine rağmen, Komintern uzun süre işyeri temelli örgütlenmenin en kalıcı ve sağlam örgütlenme yöntemi olduğu yönündeki ısrarını sürdürdü.
Aşağıda Türkçe çevirisi yayımlanan belgeler, Jane Degras tarafından hazırlanan “Komünist Enternasyonal 1919-1943, Belgeler” kitabının, 1923-1928 arası dönemi ele alan ikinci cildinden alınmıştır. Üç cilt olarak basılan kitap, Komintern belgelerine ilişkin alıntılardan oluşmaktadır. Dolayısıyla çevirilerde “(…)” olarak verilen bölümlerin çoğunluğu, ana kaynakta da yer almamaktadır. Degras’ın kimi bölümlerin başında köşeli parantez içinde yer verdiği ve belgenin içeriğine ilişkin özet bilgi içeren açıklayıcı notlar çeviride de korunmuştur.
Metinde, aşağıdaki altı belgeden alıntılar yer almaktadır:
- KEYK’in fabrika hücrelerinin örgütlenmesi konulu kararından alıntılar – Ocak 1924
- Bir komünist parti için KEYK Örgütlenme Bürosu tarafından kaleme alınan örnek tüzükten alıntılar – Ocak 1925
- Beşinci Plenum’da kabul edilen komünist partilerin bolşevizasyonuna ilişkin tezlerden alıntılar – Nisan 1925
- KEYK Örgütlenme Bürosu tarafından onaylanan, komünist partilerin örgütsel yapısı hakkındaki tüzükten alıntılar – Mayıs 1925
- KEYK Örgütlenme Bürosu’nun acil örgütlenme görevlerine ilişkin kararından alıntılar – Temmuz 1925
Fabrika ve sokak hücreleri konusunda Komünist Enternasyonal’in ikinci örgütlenme konferansında kabul edilen ve Komünist Enternasyonal Örgütlenme Bürosu tarafından onaylanan karardan alıntılar – Mart 1926
Yayımlanan tezlerin ve kararların büyük çoğunluğu, tıpkı Ekim Devrimi’nin kendisi gibi halen güncelliğini koruyor. Üstelik, sendikaların bu denli kuşatıldığı ve teslim alındığı, işçi sınıfının bu derece örgütsüz olduğu bir dönemde, bolşevizasyona ve işyeri örgütlenmesine ilişkin bu önermeler daha da önem kazanıyor.
Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi'nin fabrika hücrelerinin örgütlenmesi konulu kararından alıntılar1
21 Ocak 1924
Inprekorr2, iv, 24, s. 261, 21 Şubat 1924
[Komünist partilerin fabrika hücreleri temelinde yeniden örgütlenmesi, onları “bolşevikleştirme” girişiminin parçasıydı. Rusya Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin bu partinin kuruluşunun yirmi beşinci yıldönümünde kabul ettiği tezlerde şu ifade yer aldı: “Rusya Komünist Partisi’nin deneyimi, dünya komünizminin en değerli varlığıdır … onun tarihi, zaferleri ve yenilgileri yalnızca Rusların değil, tüm dünya proletaryasının, sınıf mücadelesinin teori ve pratiğine ilişkin dersler çıkarabileceği ve yol göstericiliğinden yararlanabileceği bir kaynak sunmaktadır.” Kararla birlikte yayınlanan bir makalede, Alman deneyiminin “Rus partisinin örgütlenme ilkelerinin aynı zamanda Batı Avrupa partileri için de tümüyle geçerli olduğunu” gösterdiği, bununla birlikte, bu ilkelerden bazıları Rusya’da ancak devrimden sonra uygulanabilirken, Batı Avrupa’da daha önceden devrede olmasının gerektiği vurgulandı. Alan temelinde örgütlenme, yalnızca oyların sayımıyla ilgilenen sosyal-demokratik uygulamanın bir kalıntısı olduğu ifade edildi.
Karar, seksiyonlardaki değişen koşullara göre, deneyimler ışığında bazı değişikliklerin yapılabilmesi kaydıyla, oybirliğiyle geçti. Aynı zamanda, Almanya’daki fabrika hücrelerinin örgütlenmesi konusunda prezidyum tarafından özel talimatlar çıkartıldı. Bölge komiteleri ve yerel komitelerdeki üyelerin çoğunluğunun fabrika hücre üyelerinden oluşması gerektiği belirtildi. Öteki seksiyonlardan farklı olarak, Almanya Komünist Partisi, reorganizasyon için bir zaman çizelgesi hazırlayacak ve kaydedilen ilerlemeyi düzenli aralıklarla Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi’ne rapor edecekti.
Aynı yıl içinde daha sonra toplanan Komintern’in Beşinci Kongresi kararı onayladı ve Ocak ayından bu yana reorganizasyonun yüzeysel bir taktik değişimi değil, partilerin Bolşevik çizgide yeniden yapılanmasını gerektirdiğinin açıkça ortaya çıktığını deklare etti. Partiler henüz buna itibar etmemişti. Fabrika hücrelerinin olduğu yerlerde, bunların çalışmasını sendika fraksiyonuymuşlar gibi sınırlama eğilimi vardı. Oysa bunlar üye ve sempatizan kazanan, aidat toplayan, vb. başlıca parti örgütleriydi. Partilerin sosyal bileşimi geliştirilmeli; sanayi işçileri çoğunluğu oluşturmalıydı. Bu yapıldığında, sokak hücrelerinden tümüyle vazgeçilebilir ve sanayi işçisi olmayan işçiler fabrika hücrelerine bağlanabilirdi. Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi’nin tüm seksiyonlar için yerel ve merkezi örgüt konusunda talimatlar hazırlaması istendi.]
Partinin örgütlenmesi koşullara ve faaliyet amaçlarına uyarlanmalıdır. (…) Partimizin nihai hedefi burjuva iktidarının devrilmesi, gücün işçi sınıfının eline geçmesi, komünizme ulaşılmasıdır. Partinin hemen yerine getirmesi gereken görev, çalışan kitlelerin günlük mücadelesine aktif biçimde katılarak işçi sınıfının çoğunluğunu ve o mücadelenin önderliğini kazanmaktır. Bu ancak parti örgütümüzün fabrikalarda çalışan kitlelerle en yakın ilişkisi yoluyla sağlanabilir.
Komünist Enternasyonal’in Üçüncü Dünya Kongresi, bu düşünceyle, fabrika hücrelerinin Komünist Parti’nin temeli olmasına karar verdi. Bu değişiklik Komünist Enternasyonal’in çoğu seksiyonunda henüz yürürlüğe konmamıştır; pek çok seksiyonda fabrika hücreleri oluşturma konusu pratik bir biçimde gündeme bile getirilmemiştir. Bununla birlikte, Alman Devrimi’nin deneyimi (1923 sonu) çok açık bir biçimde göstermiştir ki, fabrikaları temel alan hücrelerin ve çalışan kitlelerle yakın bağlantıların yokluğunda, çalışan kitleler mücadele içine çekilemez ve yönetilemez, onların ruh halleri doğru biçimde değerlendirilemez, bizim için en uygun andan yararlanılamaz ve burjuvaziye karşı zafer kazanılamaz.
Yerel Parti Örgütünün Temel Biçimleri
1. Parti örgütünün temeli, fabrikadaki parti hücresidir. Belirli bir fabrikada çalışan tüm komünistler o fabrikadaki fabrika hücresinin içinde yer almalıdır. Not: Yalnızca bir ya da iki parti üyesinin bulunduğu fabrikalarda bu kişiler en yakındaki fabrika hücresine bağlanmalıdır; bu fabrika hücresi de o alanda hücresi olmayan tüm fabrikaları kapsayacak şekilde çalışma yürütmelidir.
2. Fabrikada, atölyede, dükkanda, vb. çalışmayan komünistler (ev kadınları, ev hizmetlerinde çalışanlar, hamallar, vb.) yerelde örgütlenecek sokak hücrelerinde yer alacaktır. Not: Fabrika hücrelerinin başka bölgelerde yaşayan tüm üyeleri yaşadıkları bölgedeki bölge bürosuna kayıtlı olmalıdır. Bölge bürosu sokak hücrelerinde onlardan yararlanacaktır. Bölge bürosu tarafından bir sokak hücresinde görevlendirilen diğer bölgelerdeki hücrelerin üyeleri kendi fabrika hücrelerinde daha önce oy kullandıkları konularda (parti ilkesi, parti delegelerinin seçimi, vb.), görevlendirildikleri sokak hücrelerinde oy kullanmayacaktır.
3. İşsizler, daha önce istihdam edildikleri fabrikadaki hücrenin üyesi olmaya devam edecektir. İşsizliğin uzun sürdüğü durumlarda, bu kişiler, bölge komitesinin izniyle bu hücreden alınıp yaşadıkları yerdeki bir hücreye transfer edilebilecektir.
4. İşçilerin istihdam edildikleri fabrika ya da çiftliğe yakın bir yerde yaşadığı küçük sanayi merkezleri, kasabalar ve köylerde, mümkün olduğu durumlarda fabrikanın ya da çiftliğin çevresinde homojen hücreler oluşturulmalıdır.
5. Fabrika hücreleri ve sokak hücreleri, kendi aralarında işi paylaşacak en az üç en çok beş üyeden oluşan bir büro ya da prezidyum seçecektir. (…)
7. Çok sayıda fabrika ve sokak hücresinin bulunduğu büyük kasabalarda, bu hücreler bölgelere göre, bölgeler de alanlara göre örgütlenecektir. Alanların toplamı kasaba örgütlenmesini oluşturacaktır. (…) Küçük kasaba ve köylerde hücreler yerel gruplar olarak örgütlenecektir. (…) Not: Bölgeler ve yerel gruplar, alandaki tüm hücrelerin tüm üyelerinin katıldığı düzenli toplantılar yapacaktır.
8. Her bölgenin ve yerel grubun başında, tüm hücre üyelerinin katıldığı genel toplantıda ya da yerel koşullara göre delege toplantılarında seçilen üç ila beş üyeden oluşan bir büro olacaktır. (…)
10. Kasaba parti örgütlerinin yöneticileri, kasabadaki tüm bölgelerden delegelerin oluşturduğu kasaba konferanslarında, bölgelerin üye sayısıyla orantılı olarak seçilecektir.
11. Fabrika hücrelerinin etkisini güçlendirmek için, bölge bürosunun ve alan komitesinin üyelerinin yarıdan fazlası fabrika hücrelerinin üyelerinden olmalıdır. (…)
12. İllegalite koşullarında, alan komitesinin tutuklanması gibi istisnai durumlarda, partinin daha üst organları yeni bir alan komitesi atama hakkına sahiptir; bu durumda, atamanın teyit edilmesi ya da yeni bir komite seçilmesi için ilk fırsatta bir delege toplantısı yapılmalıdır. (…) İllegal koşullarda çalışan alan komiteleri mümkün olduğunca dar tutulmalıdır.
Fabrika Hücrelerinin Görevleri
Partinin politik örgütlenme çalışmasında ağırlık fabrika hücrelerine kaydırılmak zorundadır.
Fabrika hücresi, çalışan kitlelerin gündelik gereksinimleri için verdikleri mücadeleye öncülük ederek onları proletarya diktatörlüğü için mücadeleye yönlendirmelidir. (…)
Genel parti işlerine ek olarak, fabrika hücresinin görevleri şunlardır:
1. Partili olmayan çalışan kitleler arasında komünist ajitasyon ve onları komünist partiye çekebilmek için tek tek işçilerle sistemli bir biçimde çalışma yürütmeli. Fabrikada politik yayın dağıtmak ve hatta özel bir fabrika gazetesi çıkarmalı. (…)
2. Fabrikadaki (sendika), kooperatif, fabrika konseyi, denetim komitesi, vb. tüm resmi görevleri ele geçirmek için sürekli ve azimli bir biçimde çalışmalı.
3. Çalışan kitlelerin talepleriyle ilgilenmek, tüm işçi-işveren uyuşmazlıklarında müdahil olmak için; hücre, hareketi yaymalı ve derinleştirmeli, işçilere mücadelenin politik sonuçlarını açıklamalı ve onları daha geniş bir mücadele (yalnızca endüstriyel değil fakat aynı zamanda politik) yoluna sokmalı ve burjuvaziye ve faşizme karşı bir birleşik işçi cephesi yaratmalı.
4. Hücre, fabrikalarda, sosyalist ve diğer “işçi” partileri de dahil, diğer partilerin taraftarlarına ve üyelerine karşı, bu partilerin faaliyetleriyle ilgili materyali işçi sınıfının en geri tabakalarının bile kavrayacağı biçimde bu amaçla kullanarak sürekli bir savaşım vermeli.
5. Çalışanlar ve işsizler arasında çelişkiyi engelleyebilmek için bunlar arasında bağlantı kurmalı.
6. Koşullar olgunlaştığında, işçilerin üretimi, bankaları, malı-mülkü, taşımacılığı kontrol altına alması için savaşım vermeli. (…)
7. Fabrikadaki kadınlar ve gençler arasında çalışmalı ve onları mücadele içine çekmeli. (…)
8. Her bir hücre üyesi kendisine hücre bürosu ya da başkanlığı tarafından verilen görevle fabrikadaki tüm parti çalışmalarına aktif olarak katılmalı.
Fabrikalardaki bu özel görevlerden başka, fabrika hücrelerinin bölgesel görevleri de vardır. (…)
Bunlar arasında en önemlileri şunlardır:
1. Üyelerin yaşadığı yerlerde politik ve örgütsel parti çalışması; seçim kampanyaları, konut kampanyaları ve hayat pahalılığına karşı kampanyalar yürütülmesi.
2. Parti yayınlarının dağıtılması, yeni okuyucular ve yeni parti üyeleri kazanılması, ajitasyon, propaganda ve yerel örgütlere (kulüpler, vb.) üye kaydedilmesi; sempatizanların gösterilere katılımının sağlanması. (…)
3. Yörede ev ziyaretleriyle ajitasyon, yörede yaşayanların partiye katılımı, yörede yürütülen politik çalışma ve faşist faaliyetlerle ilgili rapor verilmesi; silah satan dükkanların izlenmesi, vb.
Bir komünist parti için KEYK Örgütlenme Bürosu tarafından kaleme alınan örnek tüzükten alıntılar3
Ocak 1925
Inprekorr, v, 17, s. 212, 29 Ocak 1925
[Bu taslak, beşinci genişletilmiş oturumla aynı zamanda, Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi Örgütlenme Bürosu’nun çağrısıyla toplanan örgütlenme konferansında tartışılmış ve oybirliğiyle kabul edilmiştir; örgütlenme konferansı kararları Komünist Enternasyonal Yürütme Komitesi tarafından Nisan ayında onaylanmış ve Mayıs ayında yayımlanmıştır. Komintern’in altıncı kongresine sunulan rapor, 1925 yılı ortalarından itibaren seksiyonların tüzüklerini örgütlenme departmanının yönlendiriciliğinde revize etmeye başladığını belirtmektedir. Çokça direnmeyle karşılaşılmakla birlikte, Avrupa ülkelerinin çoğunda bu çalışma tamamlanmıştır. Sömürgelerde ve Latin Amerika ülkelerinde çalışma yeni başlamıştır.]
(…) IV. Hücre
13. Partinin asli örgütü, onun temeli, orada çalışan tüm parti üyelerinin dahil olmak zorunda olduğu fabrika hücresidir (fabrikada, maden ocağında, atölyede, büroda, vb.). (…) Hücrenin en az üç üyesi bulunmalıdır.
14. Yalnızca bir ya da iki parti üyesinin olduğu fabrikalarda, bu kişiler en yakın fabrika hücresine bağlanırlar. (…) Not: Bir fabrikada, vb. çalışmayan üyeler, kural olarak, yaşadıkları yerdeki fabrika hücrelerine bağlanacaktır; bu olmazsa, sokak hücreleri oluşturacaklardır.
15. Hücre, partiyi işçiler ve küçük köylüler ile birleştiren örgüttür. Hücrenin işlevleri partili olmayan çalışan kitleler arasında sistemli komünist ajitasyon ve propaganda yoluyla parti çalışması yürütmektir: Yeni üyeler kazanmak, parti yayınlarını dağıtmak, bir fabrika gazetesi çıkartmak, parti üyeleri ve fabrikadaki işçiler arasında kültürel çalışmalar ve eğitim çalışmaları yapmak, fabrikadaki tüm resmi pozisyonları kazanmak için ısrarlı ve aralıksız çalışmak, tüm işçi-işveren uyuşmazlıklarına ve çalışanların taleplerine müdahil olmak, onlara devrimci sınıf mücadelesi bakış açısıyla açıklamalar yapmak, yorulmaksızın sürekli bir çabayla çalışanların tüm mücadelelerinde liderliği üstlenmek.
Beşinci Plenum'da kabul edilen komünist partilerin bolşevizasyonuna ilişkin tezlerden alıntılar4
Nisan 1925
Inprekorr, v, 77 [80], p. 1017 [1069], 11 Mayıs 1925
Bölüm 6: Bolşevizasyon ve Örgütlenme Üzerine Sorular
XXIV. Bolşevizasyon ve Örgütlenme Konuları
Her bolşevik partinin temel örgütlenme biçimi fabrikadaki parti hücresidir. (…)
Fabrika hücresi, sendikalar, fabrika komiteleri, tüketici kooperatifleri, vb. örgütlerdeki çalışmaların yanı sıra, bir dizi parti dışı yan örgütler -kiracı birlikleri, işsizler komiteleri, eski asker dernekleri, vb.- kurmak için adımlar atılmalıdır (bunların içinde komünist hücreler olmalıdır). Bolşevizasyon, partilerimizin bu örgütsel ağın mümkün olduğunca yoğun ve sıkı biçimde örülmüş bir ağ olması için her fırsatı değerlendirmesini gerektirmektedir. (…)
Bu tür örgütlerin yaratılmasında parti önderleri parti üyeleri aracılığıyla inisiyatif kullanmalı ve ardından bu örgütlerin yönetimini ele geçirmelidir. Komünistler bu örgütler içinde parti önderlerinden talimat alan fraksiyonlar oluşturmalıdır. (…)
XXVI. Bolşevizasyon ve Parti Kadroları Sorunu
Bir bolşevik parti yaratabilmek için yıllar içinde güçlü parti kadrolarının yetiştirilmesi gereklidir. Böylesi kadrolar resmi seçimler yoluyla değil, pratik çalışma süreci içinde seçilerek oluşturulur. Bu seçilme süreci ister istemez yavaştır; parti hücresinden parti merkezine doğru gidiş, üyeleri sınayan bir mücadele sürecinde gerçekleşir. (…) Komünist örgütlenme kadroları; devrimi hazırlama çalışmalarının boş zaman işi olmadığı, tüm zamanlarını devrimci mücadeleye ayırmaları, tam olarak ve bütünüyle partinin emrinde olmaları anlayışıyla yetiştirilmelidir. Bir komünist örgütçü ve işçi kadro (…) fabrikadaki, atölye ya da maden ocağındaki kitleler içinde yaşamalı ve çalışmalıdır; davanın çıkarları için parti tarafından başka bir yere gönderilmeye her zaman hazır olmalıdır. (…)
KEYK Örgütlenme Bürosu tarafından onaylanan, komünist partilerin örgütsel yapısı hakkındaki tüzükten alıntılar5
4 Mayıs 1925
Inprekorr, v, 83, p.1132, 15 Mayıs 1925
[KEYK tarafından çağrısı yapılan örgütlenme konferansı 15 Mart 1925 günü toplandı ve Piatnitsky başkanlığında yedi oturuma ev sahipliği yaptı. Konferansın iki temel konusunu, fabrika hücrelerinin oluşturulmasında alınan mesafe ve komünist olmayan örgütlerdeki fraksiyonlar içinde örgütlenme başlıkları oluşturdu. Yılın başında, Almanya’da 1000 hücrenin, Fransa’da 600 hücrenin ve İngiltere’de 30 hücrenin olduğu belirtiliyordu. Mart ayı itibariyle, toplamda 22 partinin, 8800 hücresi bulunuyor, ancak bunların hepsi iyi çalışmıyor.]
(…)
Fabrika Hücresi
Komünist partinin temeli işçi sınıfıdır. Komünist parti, işçi sınıfının, en sınıf bilinciyle donanmış, en aktif ve en devrimci parçasıdır. İşçi sınıfı üzerindeki nüfuzunu kullanabilmesi (…) mücadelede ona önderlik edebilmesi, ancak işçilerin toplandığı alanlarda mümkündür ve bu onların işyerleridir.
Komünistler fabrikada (…) işçiler ile işverenler arasındaki uyuşmazlıklara aktif olarak müdahale etmeli, işçilerin taleplerini formüle etmeli ve mücadelenin nasıl yürütüleceğini göstermelidir. Ekonomik amaçlı mücadeleler partinin politik talepleriyle ilişkilendirilmelidir. Fabrika hücresi fabrikadaki ya da diğer çalışma yerlerindeki en iyi unsurları fabrika hücresine dahil etme fırsatına sahiptir.
KEYK Örgütlenme Bürosu'nun acil örgütlenme görevlerine ilişkin kararından alıntılar6
14 Temmuz 1925
Inprekorr, v, 117, p. 1627, 4 Ağustos 1925
Hasmımız olan kimi partiler (sosyal demokratlar ve faşistler), fabrika işçilerini kazanmanın önemini fark ettiler. (…) Her bir komünist için net olmalıdır ki, çeperlerinde halen işçileri barındıran bu hasım partilere karşı verilen kavga ancak fabrika hücrelerinin sistematik ve yorulmak bilmeyen çalışmasıyla kazanılabilir. Sendikalarda ve sosyal demokrat partilerde örgütlü olan pek çok işçi bizim yayınlarımızı okumuyor veya toplantılarımıza katılmıyor. Planlanmış hücre çalışması ve fabrika hücre gazetelerinin de yardımıyla fabrikada kişisel temas, işçileri kazanmanın ve hasım partilerin etkisini zayıflatmanın en iyi yoludur.
Fabrika ve sokak hücreleri konusunda Komünist Enternasyonal’in İkinci Örgütlenme Konferansında kabul edilen ve Komünist Enternasyonal Örgütlenme Bürosu'nca onaylanan karardan alıntılar7
20 Mart 1926
Inprekorr, vi, 65, s. 966, 29 Nisan 1926
[Fransızlar, üye sayısında ciddi boyutta bir kayıp anlamını taşıdığından yakınarak, özellikle fabrika hücresi örgütlenmesini eleştirmekteydi. Fabrikalarda çalışmayan üyeler ayrılma eğilimi göstermekteydi. Ocak 1925’teki Clichy kongresi 76.000 üye bildirdi; Haziran 1926’daki Lille kongresi ise yalnızca 55.000. Bu azalma fabrika hücrelerine ve Fas savaşı sırasında Kuzey Afrika’daki üye kaybına bağlandı.]
Birinci Örgütlenme Konferansı’ndan bu yana en önemli sonuçlar
1. Komintern’in birinci örgütlenme konferansından (Mart 1925) bu yana komünist partilerin fabrika hücreleri temelinde reorganizasyonu hatırı sayılır bir ilerleme kaydetti. O tarihte bazı partilerde hâlâ karşılaşılan ideolojik direnç neredeyse tümüyle aşılmıştı. En önemli partilerde (…) fabrika hücreleri kurulmuş ve bunlar esasta temel parti birimi haline gelmişti. Bazı partilerde yerel ve bölge parti örgütlerinin tamamı fabrika hücreleri biçiminde yeniden örgütlenmişti. (…)
2. Bu sonuçlar ışığında şunlar kesin olarak kanıtlanmıştı:
(a) Fabrika hücresi kapitalist ülkelerdeki tüm partiler için uygun temel birimdir.
(b) Fabrika hücresi temelindeki yeniden örgütlenme komünist partilerin sosyal bileşimini geliştirir, partinin daha alt organlarının parti komiteleri içindeki etkisini güçlendirir, parti komiteleri ile üyeler arasında yakın ilişkiler oluşturur, üyelerin faaliyetini artırır ve böylelikle parti içinde demokratik merkeziyetçi işleyiş için güvenceler sağlar.
(c) Fabrika hücreleri aşırı-sol ve sağ gruplara karşı mücadelenin en güvenilir dayanakları olduğunu kanıtlamıştır ve böylece Komintern çizgisinin hayata geçirilmesi için en iyi güvenceyi sağlamıştır.
(d) Fabrika hücreleri, fabrikalardaki günlük çalışmalarıyla, işçilerin çıkarlarını savunarak ve işçileri aydınlatarak, partinin, partili olmayan ve sosyal demokrat kitleler üzerindeki etkisini güçlendirir ve pekiştirir. Fabrika hücreleri, birleşik cephe taktiklerinin verimli bir biçimde uygulanmasını mümkün kılar ve partili olmayan kitle örgütlerini, özellikle de sendikaları etki altına almada başarı için önemli bir başlangıçtır. (…)
(e) Reorganizasyon karşıtlarının, fabrika hücrelerinin fabrika çalışması için uygun ancak kitlesel politik kampanyalar yürütmek için uygun olmadığı, dolayısıyla ikamet edilen yeri temel alan eski örgütlenme biçiminin dağıtılmaması gerektiği biçimindeki argümanları, deneyimle çürütülmüştür. (…)
(f) Fabrika gazeteleri -iyi hazırlandıkları ve düzenli olarak çıktığı yerlerde- fabrika hücresi çalışmasının en önemli aracı olmuştur. (…)
(g) Fabrikalarda çalışmayan (parti) üyelerinin (ev kadınları, aydınlar, zanaatkârlar, vb.) örgütlenmeleri ve onlardan parti işinde uygun biçimde yararlanmak için sokak hücreleri kurmak gereklidir. (…)
Hatalar ve Eksiklikler
Tipik hatalar ve eksiklikler şunlardır:
(a) Hücrelerin kurulmasında: Hücreler hâlâ sıklıkla ya inisiyatif tümüyle fabrikada çalışan yoldaşlara bırakılarak plansız ve sistemsiz bir biçimde (…) ya da fabrikalardaki parti üyelerinin bağımsız inisiyatifine hiç önem vermeden çok incelikli ve ayrıntılı bir biçimde oluşturulmaktadır. (…) Reorganizasyon çalışmasındaki hatalara bağlı olarak, bazı durumlarda yaşandığı gibi, çok sayıda üyenin bu süreç içinde kaybedildiği de kuşkusuzdur. (…)
(b) Hücrelerin yapısında: Başka fabrikalarda çalışan ya da hiçbir fabrikada çalışmayan çok sayıda üye hücrelere bağlanmıştır. (…) Çok sayıda hücrenin hâlâ hücre komitesi yoktur ve yalnızca hücre sekreteri bulunmaktadır; onun çalışması da çoğu zaman sadece teknik niteliktedir. Komite varsa, çoğu zaman yetersizdir. (…) Bazen komite yalnızca aidat toplama ve yayın dağıtma gibi teknik işleri yürütmekte ve hücrenin işlerinin planlanması ve faaliyetlerinin yönlendirilmesi işini üstlenmemekte ve yürütmemektedir. (…)
(c) Hücrelerin çalışmasında:
1. Yetersiz politik faaliyet: Hücre çalışmalarında kesin eksiklik hücrelerin çoğunun politik faaliyete katılmayı henüz başaramamış olmasıdır. Bunlar parti konularıyla yeterince ilgilenmemektedir ve fabrika çalışmasını partinin ortaya koyduğu politik konularla birleştirme yeteneğini göstermemiştir. Hücrelerin çoğu yalnızca fabrika içindeki sorunlara tepki vermektedir. (…)
2. İhtiyatsız çalışma yöntemleri: Çoğu fabrika hücresinin, üyeleri sürekli ve aktif olarak çalışırken işveren ve hükümet terörüne kurban gitmemesi için görünmez biçimde nasıl çalışacağını hâlâ anlamamış olması bir diğer ciddi eksikliktir. Bu durum pratikte çoğu kez hücre çalışmasında ciddi karışıklıklara yol açmıştır. (…) Onlar aynı zamanda hücre etrafında bir sempatizanlar yapısı kurmayı ve onlarla temas halinde olmayı sıklıkla ihmal etmektedir.
3. Hücrelerin günlük çalışmasında en belirgin eksiklikler şunlardır: Sistemli planlı çalışmanın ve dikkatli bir iş organizasyonunun ve iş dağıtımının eksikliği. (…) Hücre toplantıları çok uzun sürmektedir, kötü hazırlanmaktadır, ilgi çekici olmaktan uzaktır ve düzenli olarak yapılmamaktadır. Raporlardan açıkça anlaşıldığı üzere, çoğu hücre, toplantılarda tartışılan konulara ilişkin karar almamaktadır.
…
5. Fabrika gazeteleri: Fabrika gazetelerinin ajitasyon ve örgütlenmede taşıdığı büyük değer açık bir biçimde gösterilmiş olmakla birlikte, sayılarının azalması ve daha düzensiz bir biçimde yayınlanıyor olması özel bir eksiklik olarak kabul edilmelidir. (…)
Ancak, hücrelerin yapısına ve çalışmasına ilişkin olarak burada belirtilen tüm eksiklikler ve hatalar, son birkaç ay içinde bu alanda kaydedilmiş olan önemli başarılara gölge düşüremez. Sayıca az da olsa, çoğu zayıf da olsa, Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere ve diğer ülkelerdeki büyük fabrikalarda, iyi iş çıkaran, parti üyelerinin faaliyetlerini genişleten, işçilerin işverenlere karşı mücadelesine önderlik eden, politik mücadelelerde partinin çalışan kitleler içindeki etkisini ve gücünü kuvvetlendiren ve derinleştiren komünist hücrelerin varlığı, partilerin fabrika hücreleri temelinde yeniden örgütlenmesinin bolşevizasyonun önemli bir ön koşulu olduğunu kanıtlamıştır.