Bu kez sorularla devam edelim. Bir kısmı kendi kendimize sorduğumuz ya da dostlarımız tarafından sıkça gündeme getirilen türden; ilerletici yanıta zorlayıcı. Diğer bir kısmı ise “dostluk”tan -ve bize zarar vermekten de- uzak sorularla… Sosyalist İktidar Partisi bir ara çok hassas olduğu leninist ortodoksiden uzaklaşıyor mu? Bu sorunun ne kadar kapsamlı olduğu hemen farkedilecektir. Öyle ki...
Sosyalizm mücadelesinin neresindeyiz?.. Yolun neresindeyiz? Ya da… Solda durum saptaması… Çok sık olmamak kaydıyla bu tür sorulara yanıt aramak, bu sorulardan hareketle toparlayıcı değerlendirmeler yapmak gerekiyor. Çünkü sosyalizm mücadelesi, sabit ağırlıklarla ve bozulmaması gereken bir denge halinde yürümüyor. Önceliklerle ihtiyaçların nesnel ve öznel faktörlerin etkisiyle sürekli yer değiştirdiği bir tarihe sahibiz. Bu tarihin bir iç...
  Bizim marksist ya da ilerici aydınlarımızın bir bölümü (büyük bir bölümü demek yaralayıcı olacak) neden aydınlanmacılıktan bu kadar korkuyorlar? Hadi peşin hüküm vermeyelim, “cılık” demeyelim de daha kategorik bir kavram kullanalım; “Aydınlanma” neden onlar için kopulması gereken bir dönem? Marksistten ve aydından söz ediyoruz. Kendisine bahşedilen “ışık tutucu” sıfatın kaynağındaki bir büyük mücadeleye bu...
Teori ve Politika‘nın kaç adet basıldığı konusunda hiçbir fikrim bulunmuyor. Dolayısıyla, Gelenek‘in genel yayın yönetmeni Cemal Hekimoğlu bu kitap dizisinin “İslam ve Marksizm” başlığını taşıyan son sayısını okumamı ve eğer anlamlı olacaksa bir eleştiri yazısı yazmamı önerdiğinde karşılaştığım sıkıntının geç kalmaktan mı, bu sayıya dönük büyük ilgiden mi, kötü dağıtımdan mı, yoksa sınırlı baskı adedinden...
“Dünya üzerindeki tüm mutsuzluklar, yeterince gelecekte yaşayamamaktan kaynaklanıyor.” Elias Canetti-Körleşme Marksizm, proletarya devriminin teorisidir. Proletarya devrimi, burjuva devlet iktidarını yıkan siyasal devrimle başlayan, komünizme dek uzanan süreçte proletarya diktatörlüğü şekline bürünen bir devlet biçiminin hakim olduğu toplumsal devrimle süren tarihsel bir eylemdir. İşte marksist devrim ve devlet teorisinin özü budur. Çok mu indirgemeci geliyor? Birazdan...
Komünist Parti Manifestosu, bu Şubat ayında, 150 yaşına basıyor. Yani, tam zamanında! 1989’dan bu yana, anti-komünistlerin ve döneklerin oluşturduğu cephe, marksizme ilişkin olarak söyleyebileceği her şeyi söyledi. Marksizmin defterinin dürülmesi adına ellerinden gelen ne varsa yaptılar. Sonuç ortada. Ellerinden, ciddiye alınabilir hiçbir şey gelmedi. Gelinen noktada, marksizm eleştirisi iflas etmiştir. İflas, şimdilik yalnızca teorik cephede....
Dünya devrim tarihi süreklilik ve kopuş diyalektiğiyle açıklanabilir. Her yeni dönem eski dönemlerin bir devamını, ama öte yandan eski dönemlerden bir kopuşu ifade eder. Sınıf mücadelelerinin ve komünist hareketin bu seyrini anlamayanlar her zaman mücadeleden geri düşmüşlerdir. Kendi dönemlerine takılıp kalanlar, kendi dönemlerinde uygulanan politikaları, yönelimleri “mutlak” olarak görenler ile kopuşların o kendini dayatan zorunluluğuyla...
“Çekirdeğin çekiciliği küçüklüğünde Ve illa ki büyümesinde…” Ne Yapmalı, sosyalist mücadelede bir klasik olmanın ötesinde, dönüp dönüp bakmayı gerektiren bir ürün. 1902 yılında, Bolşeviklerin Menşeviklerle yollarını ayırmasından bir yıl önce Lenin’in kaleme aldığı kitap, sorunu çok açık olarak ortaya koyar: “Birleşmeden önce ve birleşebilmek için her şeyden önce sağlam ve kesin sınır çizgilerini çizmemiz gerekir”...
Fransa’da İç Savaş Marx’ın, Uluslararası Emekçiler Derneği (yani I. Enternasyonal) adına kaleme aldığı, 1870 Fransa-Almanya savaşı ve Fransa iç savaşı ile ilgili çağrıları içerir. Fransa-Almanya savaşı üzerine olan ilk iki çağrı, daha çok bir durum değerlendirmesi niteliğindedir ve Fransa ve Avrupa proletaryasına siyasal görevler gösterir. Fransa iç savaşına dair olan çağrıda ise, Marx bir yandan...
Sosyalizm uzun süredir dünya ölçeğinde bir çıkışsızlık yaşıyor. Buna paralel olarak hemen tüm komünist partileri (sadece komünist partiler değil; sosyalist, işçi ve sosyal demokrat partiler, devrimci demokrat ve ulusal kurtuluş hareketleri de) bu çıkışsızlıktan daha da vahim ve şiddetli bir krizle karşı karşıya. Tıkanmanın nedenleri, boyutları, tarihsel arka planı tartışılırken genellikle iki ana yöntem, özde...