Toplumsal Yapı – Sayfa 6

Sınıflar analizi marksizmin bir ülke toprağında yeniden üretiminde merkezi bir yere sahiptir. Kapitalist toplumsal formasyonun temel sınıflarının ne olduğu konusunda tartışmalı bir durum yoktur kuşkusuz. Ancak (kendi iç fraksiyonlarıyla birlikte) işçi sınıfı ve burjuvazinin dışında, gerek tarihsel olarak kapitalizmi önceleyen toplumsal formasyonların sürükleyip getirdiği sınıfların (köylülerin, zanaatkarların, tüccarların) gerekse kapitalist işleyişin yaratmakta olduğu yeni sınıfların...

Ergun Çağlayan

Sayı 58|Ekim 1998

Üç Kriz ve Restorasyon: Ekonomik Yeniden Yapılanmaya Doğru mu?

Sonuçlarının düzen açısından pek umut verici olduğu söylenemez, ama ekonomi alanında gerek meclisten çıkan reform kanunlarının sayısı, gerek bürokratların ciddiyeti, gerekse egemen sınıfın organik temsilcileriyle yürütülen tartışmalar anlamında 28 Şubat’tan bu yana belirgin bir ilerleme göze çarpıyor. Hükümetin ekonomiden sorumlu üyelerinin çapsızlığı dikkate alındığında “ciddi” ekonomi basını, “kazanımları” genellikle bürokrasinin hanesine yazıyor. Çiller ve RefahYol...

Kerem Yücel

Sayı 58|Ekim 1998

Kapitalizmin Son Masalı: Bilgi Toplumu

Kapitalizm her zaman teknolojik icatlara ihtiyaç duymuş ve bunları üretmiştir. En iyi bilinen ve genel olarak kapitalist ekonomiyi de dönüşüme uğratan örnekler buharlı makinalar, demiryolları, elektrik ve otomobildir. Bütün bu teknolojik gelişmelerin kapitalist ülkelerin sosyal ve kültürel hayatları üzerinde önemli etkileri olmasına karşın, teknolojik ilerleme, değişim için temel belirleyici güç değildir. Değişim serbest pazar ekonomisi...

Uğur İşlek

Sayı 56|Şubat 1998

Dinci Gericilik Kıskacında İşçi Sınıfı

İran İslam Cumhuriyeti’nde 1 Mayıslar İşçi Bayramı olarak kutlanıyor. Humeyni de, 1 Mayıs’larda birçok açış konuşması yapmıştı. Sarf ettiği sözlerden bazıları şöyle: Yıl 1979: “Emek, cennet ve cehennem dahil her şeyin kaynağı olduğuna göre her gün işçi günü sayılmalıdır.” Yıl 1980: “İşçiler insanlığın feneridir! Toplumun en değerli sınıfıdır!” Yıl 1982: “İşçinin kanı şehidin kanı kadar...

Elvan Kara

Sayı 56|Şubat 1998

Taşkömürü Gerçeği

Zonguldak Taşkömürü Havzası, 1848’li yıllardan bu yana ülke madenciliğinin kalbini oluşturmuştur. Taşkömürünün stratejik öneme sahip olması, ülke sanayisinin lokomotif sektörleri arasında yer alan demir-çelik ile enerjinin temel girdisi olmasından kaynaklanıyor. Demir-çelik sektöründe çalışan 1 kişi bu sektörle etkileşim içindeki diğer sektörlerde 20 kişinin istihdamını sağlamaktadır. 1 ton çelik üretimi için 0.5 ton kok kullanılmaktadır ve...

Ergun Çağlayan

Sayı 56|Şubat 1998

Türkiye Ekonomi Camiasındaki Saflara ve Profesyonellere Karşı Sosyalistlerin Görevleri, bir Müdahalenin Anahatları

Restorasyonun esas kaygısının ekonomik krizden çıkışa ideolojik bir paravan yaratmak olduğu ortaya çıkıyor. Siyasal alanındaki restorasyon girişimleri, ekonomik alandaki kısmi iyileşmelerle desteklenmediği sürece burjuva demokrasisinin istenen yönde çalışmayacağı biliniyor. Yurtdışında para dilenen aciz hükümet, içeride seferberlik havalarının, yani sınıfa yeni bir saldırının hazırlıklarını sürdürüyor. Yaz durgunluğunda yapılan yüksek oranlı KİT zamlarının bir yoklama olarak değerlendirilmesi...

İlker Belek

Sayı 55|Ağustos 1997

Okur Mektubu

Gelenek 54. sayıda yayınlanan, arkadaşımız Süha Noyan’ın “Kollektif Emek Kapsamında Hizmet Sektörü” başlıklı çalışmasına ilişkin olarak İlker Belek dostumuz kısa bir açıklamasını bize ulaştırdı. Aşağıda bu açıklamayı sunuyoruz. Sevgili Süha Noyan, Gelenek’in 54. sayısında yer alan ve benim bundan önceki iki kitabımdaki konuyla ilgili düşüncelerimi de değerlendiren özgün yazınız için hızla yazıyorum. Yanlış anlama olarak...

C. Ufuk Karadeniz

Sayı 55|Ağustos 1997

Burjuva Sınıf Örgütleri ve İşlevleri

Kapitalist düzenin egemen sınıfı olan burjuvazi, kapitalist devlet ile olan ilişkilerini değişik biçimlerde kurar. Bütün bu ilişki biçimleri burjuvazinin doğrudan müdahaleleri tarafından belirlenir. Ancak öyle bir ilişki tarzı vardır ki, görünürde doğrudan olmamasına özen gösterilir; o da, burjuvazinin devletle, bazı özel örgütlenmeler aracılığıyla kurduğu ilişkidir. Burjuvazi, devlet ile bu özel örgütlenmeler aracılığıyla kurduğu ilişkinin, görünürde...

Süha Noyan

Sayı 54|Mayıs 1997

İşçi Sınıfının Değişen Yapısı Kollektif Emek Kapsamında “Hizmet Sektörü”

Belirli tarihsel dönemlerde sınıf kavramını ele almak son derece önem kazanırken, belirli dönemlerde de salt akademik bir uğraş olarak kalabiliyor. Yeniden önem kazanması, siyasal gerekliliği ile ilgili. I.Giriş Batıda 1970’lerin ortalarından başlayarak 1980’lerin başlarında sınıf tartışmalarının hızlandığını görüyoruz. Bu tartışmalar Avrupalı komünist partilerin tezleriyle hız kazandı. Sınıf kavramının “yeni” içerikle yeniden ele alınması komünistlerin iktidar...

Cevdet Ölçen

Sayı 54|Mayıs 1997

Mühendis Odaları ve Sol

Endüstrinin eğitimli teknik eleman gereksinmesini sağlayan mühendisler, diğer emekçiler gibi, kapitalist üretim ilişkileri içerisinde, sermaye sınıfının istekleri doğrultusunda istihdam edilmektedir. İş bulabilen mühendisler diğer işçilerden görece daha yüksek bir yaşam standardı yakalayabilmek umuduyla emek güçlerini satmakta, diğer bir deyişle, yalnızca bu yüksek(!) yaşam standardı için didinip durmaktadır. Bir bütün olarak mühendisler TMMOB ve bağlı odalarında...