Kemal Okuyan “Siz gerçekten devrime inanıyor musunuz” sorusu herhalde yalnızca Türk komünistlerine sorulmuyordur. Sovyetler Birliği’nin yıkılışının üzerinden 32 yıl geçti. Kapitalizmden sosyalizme geçiş çağı diye adlandırırdık 20. yüzyılı. İşte o yüzyılın son on yılı ve onu takip eden dönemde “sosyalizme geçiş” anlamına gelebilecek tek bir örnekle bile karşılaşmadık. Sınıf mücadeleleri sürdü ve bazı ülkelerde zaman...
Anıl Çınar Zamanımızın temel meselesi “siyasal olan”ın “yasal olan”dan önce mi yoksa sonra mı geldiğidir. Bugünkü “nasıl bir Anayasa?” veya “nasıl bir meclis?” tartışmalarında olduğu gibi, bazen soruların kendisinden çok sorulduğu bağlam öne çıkar. Siyasetin hukuku nasıl kullandığında olduğu gibi hukukun siyasetin sınırlarını çizmesinde de hep bir “arka plan gürültüsü” bulunur. Bu gürültü bir devletin...
Nevzat Evrim Önal Orhan Gökdemir’in birden fazla yazısında kullandığı bir benzetme var: “Siyasal İslamcılar Cumhuriyet’i ölü ele geçirdiler.” Dramatik bir saptama, ama dramatik olması doğruluğunu azaltmıyor ya da sulandırmıyor. 1923’te kurulan (dilerseniz “Birinci”) Cumhuriyeti katletme işinin faili kesinlikle dinci gericiliktir. Ne var ki, bu cinayete dair çok yaygın bir yanlış tahlil, failin suçu salt kendi...
Neslişah L. Başaran Lotz Bu yazıda amacım, yüzüncü yılı vesilesiyle Cumhuriyetin kuruluşuna dair bütüncül bir değerlendirme yapmaktan çok, üzerinde daha az durulduğunu düşündüğüm sınıfsal perspektife dair bazı tespitlerde bulunmak. Kuruluş sürecini, 1920’de Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin açılışı ile başlatabiliriz; bu süreç 1920’lerin ilk yarısı boyunca sürecektir. 1920’li yıllarla ilgili elimizde bolca belge, bilgi, anı, anlatı...
Engin Solakoğlu Kurtuluş Savaşı dönemi Birinci Dünya Savaşı Osmanlı Devleti’nin aslında neredeyse iki yüzyıl süren çöküşüne nokta koymuştu. Çöküş süreci boyunca Osmanlı Devleti’ni yönetenlerin aradıkları çıkış yolları bir zamanlar bulunduğu bölgenin ve hatta ötesinin yazgısına etki yapabilecek güce erişmiş olan imparatorluğun sonunu engellemedi ama gelecekte olacaklar bakımından hiç kuşkusuz belirleyici oldu. Milliyetçilik bunlardan biriydi. Osmanlı’nın...
Fatih Yaşlı Erken Cumhuriyet dönemi diyebileceğimiz Tek Parti döneminde Türkiye’de farklı varyantlarıyla sağın Cumhuriyetle ilişkisini nasıl tanımlayabiliriz? Bu dönemde Cumhuriyeti içeriden ama sağdan tanımlamaya yönelik girişimler oldu mu yoksa devrim sürecinin şiddetinin ve Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılıp siyasal alanın daraltılmasının da etkisiyle sağ kendi güvenli alanlarına mı çekilmeyi tercih etti? Bu sorunuzu yanıtlamak için Tek...
Efe Ardıç Geçtiğimiz aylarda kültür sanat alanında büyük tartışmalara sebep olan bir olay yaşandı: İKSV’nin (İstanbul Kültür Sanat Vakfı) düzenlediği İstanbul Bienali’nin tarihi yaklaşırken bienalin küratörlüğünü üstlenecek Defne Ayas’ın, küratörü seçmekle yükümlü danışma kurulunun oybirliği ile seçilmesine rağmen Eczacıbaşı’na ait İKSV tarafından reddedildiği ortaya çıktı ve yerine Iwona Blazwick’in görev alacağı açıklandı.1 Çıkan tartışma temelde...