Romanya, Çavuşesku ve Kürtaj Yasakları: Reel Sosyalizm Deneyimlerinde Kadın Eşitlik ve Özgürlüğü – III

Feride E. Tetik Hoşçakal halkın Romanya’sı Romanya’sı hepimizin, Güveni hepimizin. Gene görüşmek, kısmet olur  inşallah. Nazım Hikmet, Romanya’ya Dair Lirik Röportaj, Haziran 1962 1960’lı yıllarda ülke nüfusundaki düşüş ve demografik olarak sıfır nüfus artışına yaklaşmaktan endişelenilen Romanya’da, sosyalizm tarihinin en trajik ve travmatik yasaklarından birisine imza atılmıştı. Çeşitli kaynaklara göre kürtaj yasaklarının yürürlükte olduğu 1967-1989…

Devamı...

Güçler Birliği Sorunu ve Devrimci Meclis: ‘Siyasal Olan’dan Ne Anlıyoruz?

Anıl Çınar Zamanımızın temel meselesi “siyasal olan”ın “yasal olan”dan önce mi yoksa sonra mı geldiğidir.  Bugünkü “nasıl bir Anayasa?” veya “nasıl bir meclis?” tartışmalarında olduğu gibi, bazen soruların kendisinden çok sorulduğu bağlam öne çıkar. Siyasetin hukuku nasıl kullandığında olduğu gibi hukukun siyasetin sınırlarını çizmesinde de hep bir “arka plan gürültüsü” bulunur. Bu gürültü bir devletin…

Devamı...

Gencecik bir heyecanı hiç yitirmemek: Çok yaşa, çoğalarak yaşa Nâzım Hikmet!

Değerli dostlar, sevgili yoldaşlar Öncelikle, Yunanistan Komünist Partisi’ne, ülkemizden çıkan, ama hepimize, bütün dünya halklarına ait bir değer olan, büyük şair Nâzım Hikmet’i konu edinen bu etkinlik dizisini hazırladıkları için teşekkür ederek başlamalıyım. Bize de burada bulunma fırsatı tanıma inceliğini göstermiş olmaları vesilesiyle, Türkiyeli yoldaşlarınızın içten selamlarını ve dayanışma duygularını iletmeliyim. Bu etkinliğin, ölümünün 52’nci…

Devamı...

Nâzım’ın yönteminin peşinde: Nâzım’a sinemadan bakmak

Gelenek’in bu sayısında Nâzım Hikmet’in 120. doğum yılı vesilesiyle, komünist şairin siyasal yaşamı ve sanatına dair üç yazı yayınlayacağız. Bu üç yazı, 2015 yılında Yunanistan Komünist Partisi (YKP) Merkez Komitesi imzasıyla düzenlenen ve “Nâzım Hikmet: Karanlıklar Aydınlığa Çıksın Diye” başlığıyla gerçekleşen Nâzım Hikmet konulu bilimsel kültür-sanat konferansı etkinliklerinde yapılan üç ayrı konuşmanın metinleri. YKP’nin 2012’den itibaren…

Devamı...

Ekim Devrimi sonrasında Bolşeviklerin dış politika yaklaşımı ve “Sosyalist Türkiye” için bir çerçeve

Devrime hazırlanmak, devrimi gerçekleştirmek kadar önemlidir. Devrim öncesi iyi bir hazırlık, devrim sonrası sosyalist iktidarı güçlü tutar. Bununla birlikte devrimin ne zaman gerçekleşeceği belli değildir. Lenin, 22 Ocak 1917’de, Zürih’teki bir toplantıda “biz yaşlı kuşaklar yaklaşan devrimin kesin savaşını görebilecek kadar hayatta kalmayabiliriz” demişti.[1] Ama göremeyeceğini tahmin ettiği devrim, aynı yıl Kasım ayında onun liderliğinde…

Devamı...

Hruşçov Stalin’e neden saldırdı?

TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan, Sovyet lideri Stalin’e dair bugün de dile  getirilen yalan ve çarpıtmalara kanıt olarak gösterilen Hruşçov’un 1956 tarihli ünlü konuşmasını International Communist Review dergisi için değerlendirdi. Nikita Hruşçov Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi’nin gizli oturumunda sansasyonel bir konuşma yaparak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne 1922-1953 yılları arasında liderlik eden ve geçtiğimiz…

Devamı...

Stalin’in II. Dünya Savaşı sonrası ilk seçim konuşması

Stalin tarafından Moskova’daki Stalin seçim bölgesinde 9 Şubat 1946 tarihinde yapılan konuşma[1] * Oturum Başkanı: Konuşma sırası Josef Vissarionoviç Stalin’dedir. (Yoldaş Stalin’in kürsüde belirmesiyle beraber seçmenlerin dakikalarca süren yoğun tezahüratı gerçekleşmiştir. Bolşoy Tiyatrosundaki tüm izleyiciler Yoldaş Stalin’I selamlamak için ayağa kalkmıştır. Seyirciler ısrarlı bir şekilde “Büyük Stalin çok yaşa!”, “Yaşasın sevgili Stalinimiz!” sloganları atmışlardır) Yoldaş…

Devamı...

Türkiye meselesi üzerine tezler [ilk taslak]

1. Avrupa’nın en büyük kapitalist ülkelerini saran bugünkü savaş emperyalist, gerici, haksız bir savaştır.[1]Bu savaş, İngiltere ve Fransa’nın emperyalistleri tarafından soygunla ele geçirdiklerini korumak ve yeni gasplar hedefiyle, Almanya’nın emperyalistleri tarafından ise sömürgeler, hammadde pazarları, nüfuz alanları ele geçirmek için yürütülüyor. Savaşa henüz dolaysızca girmemiş olan diğer emperyalist güçler (mesela ABD, İtalya) bu savaşa katılımlarını…

Devamı...

1939. Türkiye, Avrupa, Sovyetler Birliği. Bir Komintern belgesi

Daha önce birkaç defa, muhtelif vesilelerle, 1939 belgeleri üzerine çalıştığımı yazmıştım. Önceleri sadece birkaç yüz sayfalık bir belgeler derlemesi yapmak niyetindeydim; ancak konuya daldıkça bunun yeterli olmayacağını fark ettim. Böylece odağında Türkiye’nin olduğu bir 1939 tarihi ortaya çıktı, üstelik bu tarih ilk tahminlerimin de çok ötesine geçti ve 1.000 sayfayı açtı. Bunun yaklaşık 600 sayfası…

Devamı...

Bir Komintern Belgesi

Gelenek’in bu sayısında heyecan verici bir belgeye yer veriyoruz. Değerli araştırmacı Hazal Yalın’ın Rusya Devlet arşivlerindeki çalışmaları sırasında ulaştığı ve Türkçeye kazandırdığı belgeyi kendisinin çevirisi ve bir sunuş yazısıyla yayınlıyoruz. Türkiye, İngiltere ve Fransa arasında 19 Ekim 1939’da Ankara’da imzalanan üçlü “karşılıklı yardım anlaşması” Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası konumlanışındaki kırılma noktalarından biridir. Dümenin İngiltere liderliğindeki Batı…

Devamı...