Koronavirüs pandemisinin en çok etkilediği ülkelerden biri de Amerika Birleşik Devletleri oldu.[1] Sağlık ve sosyal güvenlik sistemi çoktandır alarm vermekte olan bu ülkenin binlerce yoksulu, koronavirüse bağlı gelişen ağır solunum yolu hastalıklarından yaşamını yitiriyor. Bir o kadarı, dünya çapında kabul görmüş hijyen ve sosyal mesafe önlemlerinin olmadığı yerlerde çalışmaya zorlanıyor, “size bir şey olmaz” diye…
Bu makalede okuru tarihin derinliklerine hapsetmeyeceğim. Makalenin ana amacı, İrlanda’nın bugününe ışık tutabilmektir. İrlanda’nın bugününü anlayabilmek için yoksul emekçilerin ve onların çocuklarının gerçekliğine ayna tutmaya çalışacağım. Aynadan yansıyan bu suretleri okuyucunun daha iyi anlayabilmesi için tarihsel uğraklardan ve temel kesişim noktalarından referanslarla günümüze doğru ilerleyeceğim. Bu derinlikli bir tarih analizinden daha çok temel bilgilerin verildiği…
Marx, Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı’da kapitalist üretim ilişkilerini çözümlerken, kullandığı bir yöntemsel analoji ile büyük ilgi toplamıştı. Çok haklı gerekçeler ile Katkı’nın kendisi kadar, Önsöz’ü de en çok ilgi çeken kaynaklar arasına girmişti. Marx, çözümleme yöntemi olarak bugünün anlaşılmasının dünün çözülmesinin anahtarı olduğunu ima eder: “İnsanın anatomisinin anahtarı maymunun anatomisidir. Alt gruplardaki hayvan çeşitlerinin özelliklerinin…
“Gençliğimde komünizm şeytanı ile dövüştüğümü düşünürdüm. Ama aslında ben ve arkadaşlarım o zaman özgürmüşüz.”[1] Polonyalı kadınlar, 2020 sonbaharında pandemiye rağmen kürtaj hakları için sokağa çıktı. Sokak gösterilerinin sebebi, hâlihazırda sadece tıbbi (kadının sağlığı/fetüste malformasyon) ve kriminal (ensest, tecavüz vs) sebeplerle izin verilen kürtaj hakkını daha da daraltacak, fetüsteki malformasyon (ciddi ve geri dönüşü olmayan anomali…
Geçtiğimiz ay içinde Afganistan’ın hızla Taliban yönetimine bırakılması özellikle Batı’da “kaygı, panik” ve hatta yer yer “infial” ile izlendi. Belki çoğu kişi yakın geçmişi hatırladı: İslam Devleti’nin Irak’ın kuzeyini ve Suriye çöllerini 2014’te hızla ele geçirmesini. Benzer bir halin yeniden yaşanacağı, “islamcı kökten-dinciliğin” dizginlerinden boşaldığı ve yeni trajik olayların kapısının aralandığı düşünüldü. Bu kaygıları besleyecek…
Bir gazetecinin kendisini şanslı kabul edebilmesi için kaos dönemlerinde coğrafi olarak nerede konumlandığına bakması gerekir. Konuyu sadece gazetecilik alanına sıkıştırmayalım. Sosyal bilimler alanında çalışan iyi bir araştırmacı için de aynı olgu geçerli ve önemlidir. Burada, temel bir önyargıyı öncelikle aşalım. Sosyal bilimler ya da genel olarak toplumsal araştırmalar sanıldığının aksine sadece kitap okuyarak ve bilgisayar…
Elimizde, Sovyetler Birliği ve Küba ile birlikte, bakmamız gereken oldukça zengin bir deneyim birikimi var. Tekil örnekleri beğenelim beğenmeyelim, sosyalizm döneminde Bulgaristan Halk Cumhuriyeti’nden, Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti’ne, Polonya Halk Cumhuriyeti, Demokratik Almanya Cumhuriyeti, Macaristan Halk Cumhuriyeti hatta Romanya Sosyalist Cumhuriyeti’nde dahi kadının eşitlik ve özgürleşmesi adına verilen mücadele programının incelenmesi ve bu deneyimlerin önemsenmesi gerekiyor….
“Ama unutmamalıyız ki Avrupa’da, belirli anlarda beş sözde ‘büyük’ gücün tamamı üzerinde üstünlük sağlayan ve her birini titreten altıncı bir güç bulunuyor. Bu güç devrimdir. Uzun süre sessiz kaldı ve kenara çekildi, ticari kriz ve besin kıtlığı nedeniyle şimdi yeniden eyleme çağrılıyor. Manchester’dan Roma’ya, Paris’ten Varşova ve Pest’e kadar her yerde yaşıyor, başını kaldırıyor ve…
Bundan tam yüz elli yıl önce, 1871’de, Fransa’da nesnel koşullar elverişli olmasa da tarih, işçi sınıfının önüne ülkesini korumak için kendisini iktidara taşıma zorunluluğunu koydu. Birkaç darbe taraflısı dışında kimse işçi sınıfı adına iktidarı istemiyordu. Ama imparatorluğa son veren burjuvazi cumhuriyeti üçüncü kez ilan ettiğinde bunu hemen bir teslim anlaşmasıyla taçlandırdı ve bu ağır teslimiyet…
I. Asa ile kılıç Esaslı bir rıza üreticisi olan dinin güncel pratiği, bin yıllık metinler ve mitlerin analizinden çok daha önemli veriler sunar. Marksizm, meseleyi dinler tarihi ekseninde değil, dinleri sınıf mücadelesinin tarihi içinde okuma çabası olarak kavradığı için, teorik çerçevenin ete kemiğe büründürülerek analiz edilmesi, devrimci öznenin dönüştürülmesi istenen olgu ve süreç üzerine daha…