Orhan Gökdemir Siyasal iktisat bir bilim midir? Soruyu olumlu yanıtlamak için, bu bilimin “nesnesiyle” ilgili olması, en azından belli tanımlar getirmiş olması gerekir. Banka yorumculuğu, borsa simsarlığı arasına sıkışmış ve “işe yarar” bir meslek olmanın ötesine geçememesi daha gelişim aşamasının başında ortaya atılmış bu soruyu yeniden sormamız için yeter nedendir. Siyasal iktisat, içinde geliştiği toplum…
Orhan Gökdemir Engels “Fransa’da Sınıf Mücadeleleri’nin 1895 Almanca baskısının önsözünde 1848 devriminin bir karşı devrimle yenilgiye uğratılmasının ardından “bayağı demokrasi”nin “umutlu bekleyişine karşılık, tam da bu bekleyiş içinde olanların içinde saklı karşıt unsurlar arasında uzun süreli bir mücadelenin yaşanacağını öngörüyorduk” (1), diye yazıyor. Genel beklenti, karşı devrimin az zamanda halk tarafından yenileceği doğrultusundadır. Şöyle devam…
Aşkın Süzük Türkiye son seçimlere giderken ittifaklar siyasetini çok konuştu. Düzen siyasetinde iki ana ittifakın bir seçim denklemi uyarınca bir araya geldiği ve bu ittifakların unsuru olan partilerin ülkenin temel meselelerine yaklaşımlarında ciddi bir fark olmadığı görülüyordu. Fakat seçim sürecinde, bu benzerliğin görünür hale geldiği bir siyasi atmosfer oluşmadı. Oluşmasına da izin verilmedi. 20 yılı…
Hatırlayalım[*], Cemal Süreya’nın kısa Türkiye tarihini. Beş kısa şiirden oluşan bütününden, üçünü seçip alalım. Nasıl başlıyordu? “Şelaleye / Düşmüştür / Zeytinin dali; / Celaliyim / Celalisin / Celali”… Tarihsel bir olgudan çok, kavramsal bir izleğe bakacak olursak, neden bir dizi farklı örneğin yerine, 16. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başlarına kadar süren bir “isyan” hareketinin kuşatıcı…
NATO kendi müttefiklerine ne kadar güveniyor? Önce Rus S-400 hava savunma sisteminin müşterisi olan Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılması ve sonra Fransa’nın Avustralya’yla imzaladığı denizaltı ihalesinin iptali, her şey bir yana, NATO içinde büyüyen çatlaklar olduğunu ortaya koyuyor. Bir müttefik ülkenin ısrarla hava savunma sistemlerinden yoksun bırakılması ya da bir başka müttefikin beş yıl önce imzaladığı…
Büyük Ekim Devrimi’nden öğrenmeye devam ediyoruz. Aradan yüz yılı aşkın zaman geçmesine, Ekim Devrimi’nin doğrudan ürünü, mirasçısı olan Sovyetler Birliği’nde kapitalizme geri dönüşün bile otuz yılı aşmasına karşın, devrim stratejisini ilgilendiren bütün akıl yürütmelerin yolu 1917 Rusya’sından geçiyor. Bu kadarı bile kapitalist restorasyonun Leninizm için yenilgi anlamına gelmediğini göstermez mi? Kuşkusuz kimse tartışırken Bolşevik deneyimi…
Marx, Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı’da kapitalist üretim ilişkilerini çözümlerken, kullandığı bir yöntemsel analoji ile büyük ilgi toplamıştı. Çok haklı gerekçeler ile Katkı’nın kendisi kadar, Önsöz’ü de en çok ilgi çeken kaynaklar arasına girmişti. Marx, çözümleme yöntemi olarak bugünün anlaşılmasının dünün çözülmesinin anahtarı olduğunu ima eder: “İnsanın anatomisinin anahtarı maymunun anatomisidir. Alt gruplardaki hayvan çeşitlerinin özelliklerinin…
Yükselen kiralar, yurtsuz kalan ve nitelikli barınma imkânı bulamayan öğrenciler… Son haftaların değişmez gündemleri. Elbette, pandemi önlemleri nedeniyle kapalı kalan üniversitelerin yaklaşık 1,5 yılın sonunda yeniden açılmış olması, ekonominin gidişatı gibi nedenleri var bu sorunların büyümesinin. Ancak, barınma olanaklarının farklı değişkenler karşısında bu kadar duyarlı olması bile başlı başına bir sorun. Ve bu sorunu tetikleyen,…
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) iktidara geldiği 2002 yılından beri ekonominin lokomotifi olarak ifade edilen inşaat sektörü ve özelinde müteahhitlik, pek çok tartışmanın da merkezinde yer aldı. Deprem ve konut sorunu, yolsuzluk, ekonomik kriz, esnek çalışma rejimi gibi farklı alanlarda yürüyen bu tartışmaların bir tarafında da inşaat sermayesinin tarihi ve yeni yönelimleri yer almakta. ABD…
Türkiye doğal afetlere yabancı bir ülke değil. Başta depremler birçok büyük doğal afet yaşanmış ve yaşanmaya da devam ediyor ülkemizde. Son yıllarda doğal afetlerin sıklığındaki artış ve sonrasında ortaya çıkan ağır sonuçlarla birlikte ise Türkiye’de birbiri ile ilişkili bir dizi konunun yeniden yoğun olarak tartışılmaya başlandığını gözlemliyoruz. Doğal afetler ve bunların yıkıcı sonuçları hakkında biz…