Egemen sınıflar, sağlıklarında büyük devrimcileri ardı arkası gelmez kıyıcılıklarla ödüllendirirler; öğretilerini, en vahşi düşmanlık, en koyu kin, en taşkın yalan ve karaçalma kampanyalarıyla karşılarlar. Ölümlerinden sonra, büyük devrimcileri zararsız ikonlar durumuna getirmeye, söz uygun düşerse, azizleştirmeye, ezilen sınıfları “teselli etmek” ve onları aldatmak için adlarını bir hâle ile süslemeye çalışırlar. Böylelikle, devrimci öğretileri içeriğinden yoksunlaştırılır,...
Gelenek, yaratılması sürdüğü sürece vardır. Engels, Komünist Parti Manifestosu’nun 1890 tarihli Almanca baskısının önsözünde Manifesto’ya yayımlandığı dönemde neden “sosyalist manifesto” demediklerini kendilerini ütopik sosyalistlerden ayırma gayreti ile açıklıyor. Sosyalizm yerine komünizmi ön plana çıkarmalarının bir diğer nedeni, dönemin komünizm algısının, kaba da olsa işçi sınıfı hareketi arasında sosyalizm ile mukayese edildiğinde daha revaçta olmasıdır....
Friedrich Engels, 1820 yılında Prusya Krallığı’nda Barmen’de varlıklı bir aileye doğdu. Barmen, büyüyen bir endüstriyel bölgeydi ve Engels’in ailesi daha sonra Manchester’da da yatırım yapacak olan kapitalist bir aileydi. Engels, 1842 yılında yani henüz 22 yaşındayken Hegel’in idealizminden koptuğu ve Marx ile tanıştığı esnada iki seneliğine Manchester’a gitti. Manchester, dünya kapitalizminin merkezi olan İngiltere’de sanayinin...
Bu yazıda Türkiye solu ile sol ve işçi sınıfının Gogol’ün paltosu hesabı “içinden çıktığı” modernleşme sürecinin etkileşimi ve solun modernleşme ile kurduğu ilişki mercek altına alınacak. Bu nedenle, yazı kapsamında Türkiye solunun iki kuruluş sürecine odaklanacağız ve oradan günümüze uzanmayı deneyeceğiz. Ama bunlardan önce modernleşme ve Türkiye solu konusunda kimi değerlendirmelerde bulunacağız. A. Kısa Değiniler...
Millet inşası çok-boyutlu bir süreç, bu durum da milleti var eden milliyetçiliğin çokboyutlu olmasını gerektiriyor. Bu çok-boyutluluk, milliyetçiliği farklı noktalardan açıklamaya çalışan pek çok kuramın ortaya çıkmasına sebebiyet veriyor. Milliyetçiliği modern bir kavram olarak açıklamaya çalışan burjuva düşünürlerden birisi Ernest Renan’dır. Ernest Renan, milliyetçilik çalışmalarının kurucu metinlerinden kabul edilen 1882 tarihli “Millet Nedir?” (“Qu'est-ce qu'une...
Gelenek yolumuzu aydınlatıyor… Sovyetler Birliği’nde sosyalizmin çözülüşü sonrasında dünya kapitalist sistemi çözülüş süreci içerisinde şekillenen bir dizi dinamik tarafından yeniden tarif edildi. Söz konusu yeniden yapılandırıcı dinamikler sosyalizmin dünya kapitalizminin tarihsel yörüngesinde yaratmış olduğu büyük gedikten alınan derslerle yüklüydü. Sanıyoruz ki derslerden en önemli ikisi şöyle tarif edilebilir: İlki, kapitalizmin ezeli ve ebedi olduğu konusunda...
Gelenek’in ilk okuduğum sayısının konusu “ulusal sorun”du. Bugün Gelenek’in ulusal sorun tezleri üzerine yazarken bu geleneği yoktan var eden yoldaşlarıma yalnız kendi adıma değil, bu ülkenin aydınlık geleceği adına teşekkürü bir borç bilirim. “Bazen de bağımsız devletlerin doğuşu emperyalizmin güçlenmesi anlamına gelir.” Lenin, Buharin tarafından kaleme alınan Geçiş Dönemi Ekonomisi kitabının kenarına iliştirdiği ve sonra...
“Hiç kuşkusuz ödenecek bedel yüksek, ama kabullenmek zorundayız: Bu yoldan geçen ve buranın dışında bizi alabilecek, anlayabilecek artık hiç kimse olmadığı için her biri gizli ve çözülmez bir anlam içeren bir sürü işaretten kendimizi ayırt edemeyeceğiz.” Italio Calvino, “Zor Sevdalar”dan Sovyetler Birliği, söz konusu olduğunda akıl ister istemez hep aynı soru etrafında dolanıyor: Acaba “esas...